De afgelopen dagen heb ik me bezig gehouden als boter-detective. Zelf houd ik van margarine. Geef me een vers stukje brood met een dikke laag erop en je hebt meteen tien pluspunten. Maar als je op Google kijkt, blijkt er veel verwarring te zijn over boter, en dan met name over margarine.
Tijd om daar duidelijkheid in te scheppen. In samenwerking met Becel ben ik op onderzoek gegaan om de juistheden en vooral onjuistheden bloot te leggen.
Goed. Ik wilde eens opheldering hebben over mijn stuk brood met “boter”. Laten we beginnen met de verschillende soorten. Heb je wel eens de tijd genomen om voor het schap “boter” te staan in de supermarkt? Oké, zelf vind ik het super verwarrend al die verschillende soorten.
Kijk in de schappen van de supermarkt en je hoofd begint al te tollen. Roomboter, margarine, halvarine, we noemen het allemaal boter. Echter is er wel degelijk een verschil. In de essentie mogen we alleen producten die 80% melkvet bevatten, en dus van room gemaakt zijn, roomboter noemen.
Maar wat is nou het beste om je brood mee te besmeren? Sinds enkele jaren hoor ik om me heen: “pak geen margarine, want dat is echt super slecht voor je”. Ooit las ik zelfs dat margarine een chemische cocktail is die je ziek maakt… Terwijl zachte margarine/halvarine wel wordt aanbevolen door het bijvoorbeeld het Voedingscentrum.
Maar is margarine nu dus slecht of juist niet? Ok. Detective Lienke in actie.
*detective bril gaat op*
Om mijn onderzoek omtrent de fabels goed te kunnen volbrengen, ben ik me gaan focussen op één soort ‘boter’, namelijk margarine. Waarom? Omdat ik vooral over margarine negatieve verhalen om me heen hoor. Terwijl ik het zelf op mijn boterham smeer. SLIK. Tijd om echt goed te kijken wat nou waar is en wat niet. Fabels of..?
Als we het halve internet mogen geloven is margarine een ziekmakend product dat bijna hetzelfde is als plastic. Het wordt geassocieerd met chemisch en fabrieksmatig. Maar als we kijken naar hoe margarine gemaakt wordt, zien we iets anders.
De plantaardige ingrediënten van margarine komen allemaal van het boerenland. Zonnebloemolie, koolzaadolie en lijnzaadolie vormen hiervoor de basis. Om de margarine een smeerbare structuur te geven is het noodzakelijk om een hele kleine hoeveelheid van nature hard vet toe te voegen, zoals palmolie of kokosolie (bron 1).
Becel producten bevatten minder dan 1 % transvet, welke afkomstig zijn uit de plantaardige oliën. Je kunt ook andere oliën toevoegen die je tegenkomt als ingrediënten van margarine zoals sojaolie en maisolie. Deze oliën worden verkregen door de zaden te persen.
Als je kijkt je naar de oliën en vetten die voorkomen in margarine, maar ook in olijfolie of boter, dan zie je dat die zijn opgebouwd uit de atomen koolstof, waterstof en zuurstof. Plastic is ook opgebouwd uit koolstof en waterstof.
Maar ook het menselijk lichaam bestaat voor 93% uit waterstof, koolstof en zuurstof. En om nu te zeggen dat wij op plastic lijken…? Om te beweren dat margarine op plastic lijkt, is dus wel erg kort door de bocht. Fabel 1 opgehelderd (bron 2).
Margarine bevat een paar bestanddelen die ervoor zorgen dat de plantaardige oliën goed gemengd kunnen worden met water om de hoeveelheid energie te kunnen verminderen (water bevat immers geen calorieën). Daar zul je het hebben. Een “paar bestanddelen” die ik niet ken, en dus ‘eng’ zijn. Althans, dat waren mijn gedachten meteen toen ik het las.
Als je het kopje hierboven hebt gelezen, weet je inmiddels waarmee margarine wordt gemaakt. Plantaardige oliën en daarnaast ook wat water. Dat minder bekende bestanddeel om olie en water te laten mengen is simpelweg een emulgator: een stof die ervoor zorgt dat de ingrediënten mengen, net zoals ei wordt gebruikt bij het maken van mayonaise.
Zo bevatten de producten van Becel de bestanddelen zonnebloemlecithine en mono- en diglyceriden van vetzuren die beschikken over een goedgekeurd E-nummer. Ook is zonnebloemlecithine gewoon te koop bij verschillende bio-winkels! Zo eng is het dus niet. Als men een bepaald bestanddeel niet kent, krijg je meteen oorlog op het internet. Agree? Ik denk dat ik deze fabel dus meteen uit de wereld geholpen heb.
Als je net zo’n fitgirl bent als ik, dan weet je waarschijnlijk ook dat deze plantaardige oliën van nature rijk zijn aan essentiële vetzuren, zoals Omega 3 en Omega 6, die een positief effect hebben op het bloedcholesterolgehalte. Ze zijn belangrijk voor je hart, wat dus goed uitkomt bij je sportprestaties. Naast plantaardige oliën en vitamines (A, D en E) bevat margarine ook water. Dit geeft de mogelijkheid om margarines met verschillende vetpercentages te creëren (bron 3).
Dat margarine nog steeds als chemisch goedje wordt gezien heeft o.a. te maken met het feit dat bij oliën vroeger de techniek “gedeeltelijk harden” werd toegepast, oftewel: steviger maken. Hierbij ontstonden transvetzuren. Men wist toen nog niet dat transvetten schadelijk zijn.
Het zijn onverzadigde vetzuren die in het lichaam de concentratie van het schadelijke LDL-cholesterol verhogen en die van het beschermende HDL-cholesterol verlagen (bron 4). Transvetten komen van nature voor in bepaalde producten of ze ontstaan bij het procesmatig gedeeltelijk harden van vetten. Zo komt in melk en vlees van herkauwers, zoals koeien en schapen, transvet dus al van nature voor. Ook zuivelproducten zoals kaas en roomboter bevatten transvet (ook bron 4).
Toen in de jaren 90 duidelijk werd dat transvetten schadelijk zijn, werd de receptuur voor margarine aangepast. Gelukkig is door aanpassing van de techniek en gebruik van andere grondstoffen het percentage transvetten in margarine teruggebracht naar minder dan 1% (bron 1). Helaas bestaan hier nog wel altijd veel misvattingen over.
Daarnaast is wettelijk besloten om transvetten niet meer op verpakkingen van producten te vermelden. Omdat er al zoveel op verpakkingen vermeld moet worden en omdat het bij transvetten gaat om verwaarloosbaar kleine hoeveelheden, is het afgeschaft. Hierdoor is er weinig transparantie. Het halve internet valt over margarine, terwijl roomboter meer transvetten bevat.
Ik ben me toch gaan afvragen waarom margarine dan in zo’n slechter daglicht staat dan bijvoorbeeld roomboter. Roomboter bestaat voor ongeveer 80 tot 90% uit melkvet, zo’n 16% uit water en nog zo’n 2% bestaat uit een van melk afkomstige droge stof. Roomboter is gemaakt van melk, margarine wordt gemaakt met een mix van plantaardige oliën, zoals je hebt gelezen.
Margarine en roomboter zijn dus twee compleet verschillende producten. Opmerkelijk he?
Roomboter bestaat voornamelijk uit verzadigde vetten (>50%). Verzadigde vetten verhogen het cholesterolgehalte in het bloed. Daarom raadt de Gezondheidsraad aan om zoveel mogelijk verzadigde vetten te vervangen door onverzadigde vetten (bron 5). Margarine bestaat voornamelijk uit deze onverzadigde vetten, zoals de essentiële vetzuren Omega 3 en Omega 6. Deze vetten zijn essentieel omdat we ze via voeding binnen moeten krijgen. Omega 3 en 6 dragen bij aan het behoud van een gezond cholesterolgehalte en zijn daarom goed voor het hart (bron 6 en 7).
Daarnaast wordt het algemeen besef steeds groter dat plantaardige voeding een lagere impact heeft op het milieu dan dierlijke voeding en er geen sprake is van dierenleed. Bovendien zijn de meeste varianten van Becel 100% plantaardig, dus ook geschikt voor veganisten of mensen met bijvoorbeeld lactose-intolerantie of koemelk-allergie.
Margarine blijft mijn favoriet, zeker na dit onderzoek. Het is natuurlijk aan jou wat je doet met deze informatie, maar hopelijk heb ik je wat meer duidelijkheid kunnen geven over een aantal hardnekkige fabels die de ronde doen over margarine.
Om te bewijzen dat het écht geen chemisch goedje is: je kunt het zelfs helemaal zelf maken. En dit is heel makkelijk zelf te doen! Lees het recept en de bereiding.
Laten we ons nou minder zorgen maken om margarine en gewoon genieten. Niet zomaar elke fabel van het internet geloven… Doe vooral waar jij je goed bij voelt en wat past bij jouw leefstijl.
Deze blog is tot stand gekomen in samenwerking met Becel. Voor deze blog heb ik zelf onderzoek gedaan naar margarine en (room)boter om voor mezelf een zo duidelijk mogelijk beeld te scheppen omtrent alle fabels.
BRONNEN
Wil je meer gratis ochtendtips en inspiratie? Meld je aan voor de dear Good Morning Nieuwsbrief
Geef je team een boost met de Dear Good Morning Energizer!
De leukste start van de ochtend met de community. 6 live lessen per week vanuit je woonkamer
Ontdek dé succesformule van Dear Good Morning. Bestel het boek en ga direct aan de slag!
Elke ochtend energiek uit bed,
het kan!
Emmalaan 7-9
1075 AT
Amsterdam
KVK: 62507516
BTW: NL205162344B01
Maandelijks ontvang je nog meer ochtendgekte in je mailbox.
Copyright © 2024
Made with ❤ by Studio Donkey. a brand by Reisstel.nl
Spring uit bed en geef je ochtenden een geweldige start! Welkom bij de 5-Daagse WAKE UP Challenge, waar elke dag een nieuwe kans is om je dag te beginnen met energie, enthousiasme en positiviteit.
De februari editie 2024 is nu al uitverkocht, maar schrijf je snel in en blijf op de hoogte van de volgende 5-Daagse Wake Up challenge
Workouts, aerobics, yoga, meditaties, workshops, bonte avond bij het kampvuur, veel verrassingen en heel veel gezelligheid!
De editie 2024 is nu al uitverkocht, maar je kunt je altijd inschrijven voor de wachtlijst voor de 3e editie die van 28-30 juni 2024 is!
Word jij ook een ochtendgekkie? Met meer dan 300 leden, de leukste en enthousiaste ochtendberichten. Motivatie waar je U tegen zegt. Elke ochtend een virtuele live les vanuit je woonkamer. Welkom! Pak de ochtend voor jezelf.
Probeer het nu 7-dagen GRATIS uit.
Selecteer of jij per kwartaal of per jaar wil betalen, vul de gegevens in en je bent er helemaal klaar voor. Na de proefperiode wordt je abonnement AUTOMATISCH verlengd volgens de opgegeven betaalmethode. Je kan in je account zelf binnen de 7 dagen gratis opzeggen!
5 reacties
Heb je ook onderzocht hoe (on)gezond de plantaardige oliën als zonnebloemolie zijn? In mijn zoektocht een tijdje geleden kwam ik tot de conclusie dat dat helemaal niet zo goed is, ook al is het plantaardig. Bijvoorbeeld veel omega 6, waarvan we gemiddeld al veel te veel binnenkrijgen, weinig omega 3, waarvan we gemiddeld veel te weinig binnenkrijgen. En het is veel bewerkter dan bijvoorbeeld olijfolie.
Maar een beetje ga je niet dood van ofzo natuurlijk, dus blijf vooral genieten. Ik hou het zelf nog even bij grasboter, kokosolie en olijfolie :)
Hi Janine. Oh nee dat is zeker ook wel een interessant onderzoek of niet? Dankjewel voor jet laten weten! Oh grasboter nog nooit geprobeerd, lekker dus?
Liefs
Wij van WC eend, adviseren WC eend, is wat bij mij direct naar boven komt. Onderzoeken en dan als bron de fabrikant van margarine opgeven. Kort door de bocht en niet onderbouwd zoals diverse wetenschappelijke studies onderschrijven dat margarine wel degelijk slecht is voor de gezondheid en zelfs depressies kan veroorzaken (andere studie). Eenvoudige stelregel is verder eet dicht bij de natuur en onbewerkt daar is margarine wellicht het meest tegenovergestelde voorbeeld van.
> zou je dan ook de studies kunnen noemen? Dan kan ik die bronnen ook doorlezen in de zoektocht naar een gefundeerde mening.
Die oliën zijn zwaar bewerkt en er zit teveel omega 6 in wat we al teveel binnen krijgen. Het is helemaal niet gezond.
Voedingscentrum is van de overheid. En de overheid heeft veel belangen bij Unilever, dus worden dit soort dingen ons aanbevolen ook door de hartstichting. Het word tijd dat mensen hen ogen openen