Na een korte of een onrustige nacht kan je de effecten van weinig slapen al voelen: je bent duf, prikkelbaar en een tikkie chagrijnig. Geen probleem, deze slaap haalt je lichaam vanzelf in door efficiënter te slapen in de nachten daarop. Heb je chronisch slaaptekort, dan wordt het wél een probleem.
Effecten van slaaptekort
Hoe slaap precies werkt, is nog niet bewezen. Wat we wel weten is dat we het nodig hebben om cognitieve taken, zoals spreken, dingen onthouden en innovatief en flexibel denken, goed uit te kunnen voeren. In onze cursus beter slapen op DGM Hub gaan we nog dieper in op de effecten van slaaptekort.
Korte termijn effecten bij sporadisch slaaptekort
Niet alleen de effecten van teveel slapen zijn niet mals, ook slaaptekort is geen pretje. Heb je slaaptekort, dan kan je op korte termijn last hebben van:
- Een bagger humeur.
- Overgevoeligheid/emotioneel.
- Sneller moe in een warme ruimte of als je je verveelt.
- Concentratie en productiviteit zijn ver te zoeken.
- Het nemen van beslissingen is lastig, je bent onbeslisbaar.
- Je hebt meer trek in junkfood omdat je hormoonhuishouding, die je honger- en verzadigingshormonen stuurt, in de war is.
Soms zijn de effecten vergelijkbaar met alcoholgebruik. 10-15% van de ernstige verkeersongevallen sprake van vermoeidheid bij de bestuurder. Heftig hè!
Lange termijn effecten bij chronisch slaaptekort
En het wordt erger. Heb je chronisch slaapgebrek dan worden sommige delen van je hersenen, zoals geheugen en tijdsbesef, praktisch uitgeschakeld. Deze effecten zijn soms al merkbaar als je dagelijks één uur te kort slaapt. Waar je last van kan hebben, naast bovengenoemde effecten, is:
- Je wordt namelijk minder gevoelig voor de neurotransmitter serotonine.
- Versnelde huidveroudering. Het cortisolgehalte (stresshormoon) in je lichaam is hoog waardoor je huid beschadigt.
- Hallucineren, paranoia, psychose.
- Duizeligheid en flauwvallen.
- Gezondheidsklachten: hartziekten, hartaanval, hartfalen, onregelmatige hartslag, hoge bloeddruk, hersenbloeding, diabetes.
- Krimpen van de hersenen.
Je kan je voorstellen dat al deze effecten ook een behoorlijke impact hebben op je sociale leven, werk of studie.
Heb je 3 minuten? Check dit filmpje:
Extreem
Het officiële wereldrecord wakker blijven staat sinds 1964 op de naam van Randy Gardner. Randy was 11 dagen en 24 minuten wakker. Het Guinness Book of Records weigert om mee te werken aan nieuwe recordpogingen. Logisch, want het is mega ongezond. Overigens staat er ook een record op naam van Maureen Weston van Peterborough voor een schommelstoelmarathon in 1977: ze schommelde 18 dagen en 17 uur lang. Toch is zij niet recordhouder wakker blijven, omdat hersenen tijdens extreme slaaptekort kunnen slapen terwijl de ogen open zijn.
Als je maar lang genoeg wakker blijft, ga je uiteindelijk dood. Geen paniek. Dit gaat niet gebeuren, tenzij je het zeer zeldzame gen hebt voor de hersenziekte Fatal Familial Insomnia. Mensen die hieraan lijden overlijden op den duur aan extreme uitputting op zowel fysiek als mentaal vlak.
Laten we met een positieve noot afsluiten ;-) Heb je slaaptekort? Ga als de wiedeweerga aan de slag om een fijne slaaproutine voor jezelf te creëren. Nog een tip: een wake-up light kan enorm helpen als je een slechte slaper bent. Ook het Dear Good Morning boek helpt je een handje. Want: een fijne nacht = een energieke ochtend!
Bronnen: freshhh.nl, swov.nl, gezondheidsnet.nl, dokter.nl, slaapinfo.nl, mens-en-gezondheid.infonu.nl, businessinsider.nl